روستای اورامانات کجاست؟
این روستای پلکانی از سه بخش هورامان تخت، هورامان لهون و ژاورو تشکیل شده است. اورامانات از جنوب به استان کرمانشاه منتهی می‌شود و بخش کوچکی از آن در شهر حلبچه عراق قرار دارد. وجه تمایز این روستای زیبا با بقیه روستاها معماری پلکانی منحصر‌به‌فرد آن است که از این لحاظ با روستای ماسوله شباهت دارد. مردمان این منطقه به دلیل کمبود جا و مکان، این معماری هوشمندانه را در دامنه کوه برگزیدند، به شکلی که سقف هر منزل، حیاط منزل بالایی باشد و چشم‌انداز کلی روستا به شکل پلکانی به نظر بیاید که البته با وجود طبیعت بکر اطراف همچون مرواریدی در صدف نمایان می‌شود. این روستای زیبا در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد.
تاریخچه روستای اورامانات
تاریخچه این روستا به دوران باستانی بازمی‌گردد. شواهد نشان‌دهنده قدمت ۴۰ هزار ساله این منطقه است. زندگی آنها به شکل کوچ‌نشینی بوده است و با اورامانی با هم صحبت می‌کردند و با هخامنشیان، مادها و آشوریان در ارتباط بوده‌اند. ابزارهای سنگی غارنشینان، کتیبه آشوریان و استخوان‌های به‌جا مانده نشان‌دهنده قدمت قبل از تاریخ این منطقه است، زیرا دست‌نوشته یا دستخطی از این دوران وجود ندارد. آداب و رسوم و مراسم مردم این روستا به شکل قدیمی و سنتی خود رایج است و جشن‌های باستانی آنها همچنان برقرار است.
معنی اورامانات چیست؟
بگو‌مگو‌ها درباره نام این روستا زیاد است و تقریباً می‌شود گفت نظر واحدی در این‌باره وجود ندارد. اورامان یا هورامان از دو بخش هورا و مان تشکیل شده است که هورا وام گرفته از کلمه اهورا به معنای خدای زرتشتیان است و مان به معنای خانه است که در کل به معنای خانه اهورامزدا است.
نام دوم که بر این عقیده‌اند که بر اساس موقعیت جغرافیایی هورامان است که تشکیل شده است از هوور و ئامان است که در کل به معنی جایی که از زمین بیرون آمده است و سرپا مانده است را می‌دهد.
دین و گویش مردم اورامانات
تصور اشتباهی که از زبان مردمان این منطقه وجود دارد، کردی‌زبان بودن آنها است. در حالی که مردم این روستا اورامانی یا هورامانی صحبت می‌کنند که در تقسیم‌بندی گویش گورانی قرار می‌گیرد. مردم این روستا اهل تسنن هستند و همچنان در بین مردم صوفیان و دراویش به چشم می‌خورند. قبل از اسلام هم پیرو دین زرتشت بوده‌اند.
آب‌و‌هوای روستای اورامانات
با توجه به موقعیت جغرافیایی روستا و کوهستان‌های اطراف، به شکل غالب آب‌و‌هوای سرد و خشک دارد. اما بهترین موقع برای سفر به اورامانات فصل بهار و تابستان است چون در زیباترین حالت روستا به دیدن مناظر می‌روید. در فصل پاییز هوا خنک‌تر از دو فصل قبل است و شکل دیگری از زیبایی را شاهد هستید. اما سفر در فصل زمستان به اورامانات پیشنهاد نمی‌شود.
با توجه به گردنه‌های صعب‌العبور و شرایط کوهستانی روستا، رفت‌و‌آمد سخت خواهد بود که البته بهتر است قبل از سفر شرایط آب‌و‌هوایی هر فصل را بررسی کنید.
مسیر دسترسی به اورامانات
برای رسیدن به روستای اورامانات باید مسیر پرپیچ‌و‌خمی را پشت سر بگذارید. این روستا در دل کوه‌های زاگرس قرار دارد. منتها زیبایی مسیر کردستان، خستگی را از جان راننده می‌گیرد. نزدیک‌ترین شهر به روستای اورامانات مریوان است. با انتخاب مسیر جاده‌ای، شما می‌توانید با خودروی شخصی از مریوان به اورامانات برسید یا با مقصد تهران به سمت ساوه، همدان، سنندج، سروآباد حرکت کنید و به اورامانات برسید.
جاهای دیدنی اورامانات
- روستای اورامان تخت: نگین اورامانات
این روستا به معماری سنگی و پلکانی‌اش شهرت دارد. در این روستا هرساله در دو فصل زمستان و بهار این مراسم آیینی با اجرای موسیقی و رقص‌های سنتی و قربانی کردن گوسفند برگزار می‌شود. چشم‌انداز طبیعی و باغ‌های سرسبز و رودخانه‌های پرآب اینجا را به مکانی ایده‌آل و دنج برای گردشگران تبدیل کرده است.
- قلعه اورامان
اولین چیزی که ممکن است نظر شما را بعد از رسیدن به روستا جلب کند، وجود قلعه اورامان بر فراز تپه است. این قلعه از لحاظ استراتژیک حائز اهمیت بوده است. مکانی تاریخی فرهنگی است که قدمت چند صدساله دارد. بیشترین کاربرد را در دوران حکومت صفویه داشته است که به‌عنوان پناهگاه در برابر حمله به عثمانیان از آن استفاده می‌کردند.
- پل گاران اورامانات
یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی و معماری اورامانات پل گاران یا پل کردلان است. این پل در منطقه‌ای از شمال شرقی شهر مریوان قرار دارد که به دوران حکومت ساسانیان برمی‌گردد. پل گاران در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. این پل بارها مرمت و بازسازی شده است بخصوص توسط صفویان. این پل از آجر، سنگ و ساروج در ابعاد فوق‌العاده ساخته شده است. این پل در گذشته محل اتصال مریوان به سنندج بوده است.
- مسجد جامع اورامانات
با هر کیش و مذهبی که هستید، قطعاً تماشای مسجد جامع اورامانات تخت برایتان شگفت‌انگیز خواهد بود. این مسجد از مواد اولیه بومی و طبیعی درست شده است که در چشم‌انداز کلی به شما میزان توجه به محیط زیست را القا می‌کند. این مسجد ۱۴ ستون دارد که از چوب گردو ساخته شده است که روی هر ستون طرح‌های اسلیمی و مذهبی منبت‌کاری شده است. مواد اولیه چهارچوب پنجره‌ها هم از چوب گردو است. این مسجد به‌عنوان مدرسه علوم دینی هم برای طلبه‌ها کاربرد داشته است.
- رودخانه سیروان
زیباترین جاذبه طبیعی اورامانات می‌توان گفت رودخانه سیروان است که به‌عنوان مهم‌ترین رود هورامان شناخته می‌شود. این رودخانه هورامان را به دو بخش تقسیم می‌کند. پس از سرچشمه گرفتن از کوهستان‌های کردستان از کرمانشاه می‌گذرد و رودهای قشلاق و گاوه‌رود را تشکیل می‌دهد. این رود با پیوستن به رودهای دیگر به کردستان عراق جاری می‌شود. مسافرین از طریق قایق‌سواری و پیک‌نیک می‌توانند از محیط آرام و منظره رویایی این رودخانه نهایت لذت را ببرند.
- چشمه بل
چشمه بل منبع آب زلال و مقدس مردم اورامان است. بل نام خدای بابلیان باستان است. این رودخانه با طول ۱۵ متر به‌عنوان کوتاه‌ترین رودخانه جهان شناخته می‌شود که در نزدیکی شهر هجیج و رود سیروان قرار دارد. آب زلال و شفاف چشمه بل در تمام طول سال جریان دارد و جذابیت‌های طبیعت را دوچندان کرده است که هرساله سیل عظیمی از گردشگران را به خود جذب می‌کند.
- گردنه ژالانه
گردنه ژالانه یکی از معروف‌ترین گردنه‌های سروآباد است. این گردنه کوهستانی در فصول سرد پوشیده از برف و خطرناک است و حتی احتمال ریزش بهمن هم وجود دارد. اما با رسیدن فصول گرم، این گردنه روی دیگری از طبیعت را نشان می‌دهد که از جاذبه‌های طبیعی اورامان محسوب می‌شود.
- غار قوری‌قلعه
غار قوری‌قلعه یکی از بزرگ‌ترین و مهیج‌ترین غارهای ایران است که دارای تالارهای زیبا و شگفت‌انگیز است. این غار در ۲۵ کیلومتری شهر روانسر در استان کرمانشاه قرار دارد. در دهانه این غار کلسیتی، آثار باستانی از دوران ساسانیان کشف شده است که این نشان‌دهنده رد پای زندگی انسانی در این غار است.
سوغات روستای اورامانات
روستای اورامانات در کنار طبیعت بکر و زیبای خود سوغاتی‌های محبوب خود را دارد که خریدشان خالی از لطف نیست:
- گیوه
- نمد و جاجیم
- دف
- ظروف چوبی
- پارچه و لباس‌های کار دست و منجوق‌دوزی شده
- لباس محلی
- خوراکی‌های محلی اورامانات
- نان محلی کلانه
- نان ساجی
- کلوچه محلی
- آش‌های محلی مثل آش دوغ و آش کشک
- کباب کردی
از محصولات طبیعی و دامی و باغی اورگانیک اورامانات هم می‌توانید خرید کنید:
- عسل طبیعی
- توت‌فرنگی
- توت
- انار
- گردو
- گلابی
در کنار این غذاها، محصولات لبنی محلی مانند ماست، دوغ و کره نیز طعم خاصی دارند و به‌عنوان بخشی از فرهنگ غذایی اورامانات محسوب می‌شوند.
اقامت در روستای اورامانات
برای اقامت در این منطقه، گزینه‌های متنوعی با توجه به بودجه و سلیقه گردشگران وجود دارد که هرکدام تجربه‌ای متفاوت و دل‌نشین را ارائه می‌دهند. یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها، خانه‌های بوم‌گردی است. این خانه‌ها با حفظ اصالت معماری و سبک زندگی سنتی منطقه، فضایی گرم و صمیمی برای اقامت فراهم می‌کنند. در این اقامتگاه‌ها می‌توانید از غذاهای محلی و دست‌پخت‌های خانگی مردم منطقه لذت ببرید و بیشتر با فرهنگ و آداب‌و‌رسوم اورامانات آشنا شوید.
علاوه بر خانه‌های بوم‌گردی، در نزدیکی روستا، هتل‌ها، مهمانسراها و سوئیت‌های مجهز نیز موجود است که امکانات مدرن‌تری را در اختیار گردشگران قرار می‌دهد. این اقامتگاه‌ها برای کسانی که به دنبال راحتی و خدمات حرفه‌ای‌تر هستند، گزینه مناسبی محسوب می‌شوند.برخی از گردشگران نیز ترجیح می‌دهند در دل طبیعت کمپ کنند و از سکوت و آرامش کوهستان‌های اطراف لذت ببرند. این گزینه برای ماجراجویان و طبیعت‌گردان، یک تجربه بی‌نظیر است. شب‌های پرستاره و آرامش منطقه، خاطره‌ای فراموش‌نشدنی برای شما خواهد ساخت. با هر نوع سبک سفر و بودجه‌ای که دارید، اورامانات گزینه‌های متعددی برای اقامت ارائه می‌دهد و تضمین می‌کند که سفر شما به این منطقه، به‌یادماندنی و راحت خواهد بود.
البته اگر همراه با آژانس‌های مسافرتی و تور قصد سفر دارید، نگران نباشید قبل از سفر نوع و محل اقامت با شما هماهنگ می‌شود.
جمع‌بندی
اورامانات با طبیعت بکر، فرهنگ غنی، مردمانی اصیل و معماری متفاوت چشم همه گردشگران را روی خود میخکوب کرده است. با توجه به پیشرفت زندگی‌های کنونی، این روستا بافت سنتی و قدیمی خود را حفظ کرده است و سفری استثنایی در کوهستان‌های کردستان برای شما رقم می‌زند که تکرار‌شدنی نیست. این منطقه نه تنها مکانی برای آرامش و استراحت است، بلکه فرصتی برای آشنایی با فرهنگ و تاریخ مردم کردستان و کرمانشاه فراهم می‌کند. اگر به دنبال سفری متفاوت و جذاب هستید، آژانس مسافرتی مهرگل‌سیر اینجاست تا بدون دغدغه برنامه‌ریزی سفر، پکیج‌های سفر و تور کرمانشاه را به شما ارائه کند.
