شهر قزوین، نگینی درخشان در دل ایران زمین، با تاریخ و فرهنگی غنی، چشم اندازهای طبیعی و آثار باستانی بی‌نظیر، همچون گوهری گران بها می درخشد. این دیار کهن با قدمتی چند هزار ساله، شاهد رویدادهای تاریخی فراوانی بوده و در دوره‌های مختلف، جایگاه ویژهای در تمدن و فرهنگ ایران داشته است.
وقتی از کوچه پس کوچه‌های قدیمی گذر می کنید، بوی تاریخ و فرهنگ را می توانید در هر گوشه کنار شهر احساس کنید، بازار سنتی قزوین با معماری زیبا و منحصربه‌فرد خود، نه تنها محلی برای خرید و فروش کالاها، بلکه مکانی برای تجربه زندگی روزمره‌ی مردم این دیار است. کاروانسراهای قدیمی ، مسجدهای با شکوه و خانه‌های تاریخی، هر یک داستان‌هایی از روزگار گذشته را برای شما روایت می کنند.
باغستان‌های قزوین، با درختان سرسبز و میوه‌های خوشمزه، همچون بهشتی در قلب این شهر قرار دارند. صدای پرندگان و بوی طراوات طبیعت، آرامشی بی نظیر به روح و جان انسان می بخشد.
قزوین با مردمانی مهربان و مهمان نواز، همواره آغوش خود را به روی مسافران و گردشگران باز کرده است. این شهر با تمامی زیبایی‌ها و جاذبه‌های خود، هر مسافری را مجذوب و شیفته می‌کند و خاطراتی فراموش نشدنی را در دل و ذهن شما به یادگار می‌گذارد.
در این دیار گذشته و حال در هم تنیده‌اند و آینده‌ای روشن را نوید می‌دهند. قزوین شهری که هر گوشه آن قصه‌ای برای گفتن دارد و هر قدمی که در آن بر می‌دارید شما را در سفری به زمان می‌برد.
مروری بر تاریخ قزوین
شهر قزوین یکی از شهرهای باستانی و تاریخی ایران است که دارای قدمت و اهمیت بسیاری در تاریخ کشور می‌باشد.
تاریخچه این شهر به دوران پیش از اسلام باز می‌گردد و در طول زمان‌های مختلف، قزوین به عنوان یکی از مراکز مهم سیاسی، فرهنگی و اقتصادی ایران شناخته شده است.
دوران باستان قزوین
قزوین در دوران مادها و هخامنشیان یکی از مناطق مهم بود و همچنین در دوران اشکانیان و ساسانیان این منطقه دارای اهمیت خاصی بود و به عنوان یک گذرگاه استراتژیک در مسیر جاده ابریشم مورد توجه قرار می‌گرفت.
دوران اسلامی قزوین
با ورود اسلام به ایران، قزوین به یکی از پایگاه های مهم تبدیل شد. در دوران خلفای عباسی، این شهر به عنوان یکی از مراکز علمی و فرهنگی برجسته شناخته شد. این شهر در دوران خلافت عباسی و به ویژه در دوران صفویان به اوج شکوه خود رسید.
شاه طهماسب اول، قزوین را به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد و در این دوره بسیاری از بناهای تاریخی و فرهنگی مهم در این شهر احداث شد.
صفویه
در دوران صفویان، قزوین به مدت 57 سال پایتخت ایران بود. در این دوره شهر قزوین شاهد ساخت و سازهایی از جمله، احداث کاخ‌ها، مساجد، کاروانسراها و مدارس متعدد بوده است و همچون میتوان به آثار برجسته‌ای مانند:
چهل ستون قزوین، مدرسه حیدریه و کاروانسرا سعد السلطنه اشاره کرد.
دوران معاصر شهر قزوین
در دوران قاجار، قزوین همچنان به عنوان یکی از شهرهای مهم ایران باقی مانده و بسیاری از بناهای تاریخی این دوره نیز در شهر قابل مشاهده است. در دوره پهلوی، قزوین به دلیل موقعیت جغرافیایی و نزدیکی به تهران، اهمیت بیشتری یافت و توسعه صنعتی و اقتصادی قابل توجهی را تجربه کرد.
همه چیز درباره شهر قزوین
جغرافیا
استان قزوین با مساحتی بالغ بر 15623 کیلومتر در مرکز کشور می باشد که از شمال به استان‌های گیلان و مازندران و از جهت شرق به استان تهران و از جهت غرب به استان‌های زنجان و همدان و از سمت جنوب به استان‌های مرکزی محدود می‌باشد. از لحاظ اقلیمی به دلیل قرار گرفتن در دامنه جنوبی رشته کوه البرز و بارندگی‌های متوسط دارای آب و هوای معتدل می باشد.
آداب و فرهنگ شهر قزوین
قزوینی‌ها زبانشان کاملا فارسی می‌باشد، ناگفته نماند لهجه خاص قزوینی هم دارند، گرچه در این استان ناحیه‌هایی هستند که لهجه شمالی یا ترکی نیز دارند. مهم ترین مراسم‌هایی که در این شهر به صورت چشمگیر برگزار می شود مراسم های مذهبی، فرهنگی و سنتی می باشد که باعث تنوع فرهنگی و اجتماعی قزوین نیز شده است. از مراسم‌هایی که میتوان به آن اشاره کرد شامل:
پنجاه بدر
پنجاه بدر یکی از آیین های دیرین قزوین می باشد که در این روز مردم برای شکر گزاری باران های بهاری، پنجاهمین روز بهار را جشن می‌گیرند و به سمت باغستان‌های قزوین راهی می‌شوند و با ساز و پایکوبی و همچنین دعا کردن از خدا طلب باران میکنند.
جشن‌های نوروز
استان قزوین همانند دیگر استان‌ها نسبت به جشن نوروز اهمیت زیادی قائل می باشند که با خرید هدایا، رفتن به طبیعت و سر زدن
به قبرستان‌ها روزهای نوروز خود را سپری میکنند.
غذاهای معروف شهر قزوین
قیمه نثار
یکی از غذاهای اعیانی استان قزوین قیمه نثار می‌باشد که با گوشت و خلال بادام و پسته و زعفران طبخ می شود که ابتدا برنج آن را آماده کرده و در نهایت نثار را روی برنج قرار می‌دهند.
کوکو شیرین
کوکو شیرین یکی از غذاهای محبوب استان قزوین است که کاملا طمع آن شیرین است و بخاطر نوع بافت نرمی که دارد، بسیار بین گردشگران محبوبیت زیادی داشته است.
آش دوغ قزوین
در این نوع غذا ابتدا حبوبات راجدا پخت میکنند و در آخر همراه با سبزی آش، برنج و دوغ چکیده مخصوص قزوین طبخ میکنند.
که در فصل زمستان طرفدار زیادی دارد.
دویماج
دویماج یکی از غذاهای سنتی قزوین می‌باشد که به عنوان پیش غذا استفاده می‌شود و با نون خشک لواش، خیار، سبزی خوردن، پیاز داغ و گردو طبخ می‌گردد و به راحتی قابل هضم است.
جاذبه‌های شهر قزوین
قزوین دارای آثار تاریخی بسیاری است که نشان دهنده تاریخ پر فراز نشیب این شهر هستند برخی از این آثار عبارتند از:
خیابان سپه
خیابان سپه قزوین با قدمتی کهن و تاریخی، همچون نقشی از دل تاریخ بر پیکر شهر قزوین نشسته است. این خیابان که یکی از اولین خیابان‌های مدرن ایران به شمار می‌آید، به مثابه کتابی گشوده از خاطرات و وقایع، رهگذر را به سفری در گذشته‌های دور و نزدیک می‌برد.
هر گام که در این خیابان می نهی، صدای تاریخ را می شنوی؛ از آوای درشکه‌ها و کالسکه‌هایی که روزگاری در این مسیر حرکت می‌کردند، تا گام های مشتاقان علم و فرهنگ که برای رسیدن به مدارس و کتابخانه‌های این خیابان شتاب داشتند.
در دو سوی خیابان، بناهای با شکوه و معماری اصیل ایرانی، همچون نگهبانان تاریخ ایستادهاند و از روزگارانی حکایت می کنند. در این خیابان عبور از کاخ چهلستون که روزگاری محل استقرار شاهان صفوی بوده، به شما حس عظمت و شکوه امپراتوری ایران را القا می‌کند.
بازار سنتی قزوین که در نزدیکی این خیابان قرار دارد، با بوی ادویه ها و صداهای گرم بازاریان شما را به دنیایی دیگر می برد؛ دنیایی که درآن مردم با سادگی و صفا زندگی می کردند.
قدم زدن در خیابان سپه، همچون ورق زدن صفحاتی از یک کتاب کهن است؛ کتابی که هر صفحه‌اش با هنرمندی و دقت نقش آفرینی شده است. این خیابان نه فقط راهی برای عبور، بلکه پلی است میان گذشته و حال؛ جایی که میتوانی همزمان با حال و هوای مدرن امروزی، به عمق تاریخ و فرهنگ غنی این سرزمین سفر کنید.
کاخ چهلستون یا عمارت کلاه فرنگی
کاخ چهلستون قزوین یکی از شاهکارهای معماری دوره صفوی، در شهر قزوین می‌باشد و یکی از مهم ترین بناهای تاریخی این شهر به شمار می‌آید. این کاخ به عنوان نمونه‌ای بارز از هنر و معماری ایرانی، همچنان جذابیت خود را حفظ کرده و یکی از مقاصد گردشگری محبوب در قزوین است.
تاریخچه
کاخ چهلستون قزوین در سال 951 هجری قمری به دستور شاه طهماسب اول، دومین پادشاه صفوی، ساخته شد. این کاخ به عنوان مرکز حکومتی و اقامتگاه شاهی در نظر گرفته شده بود. قزوین در این دوره به مدت 57سال به عنوان پایتخت ایران انتخاب شد و این کاخ به عنوان یکی از اصلی ترین بناهای حکومتی مورد استفاده قرار گرفت.
معماری
کاخ چهلستون قزوین برخلاف کاخ چهلستون اصفهان که دارای ایوان و ستون‌های چوبی است. بیشتر به صورت یک عمارت هشت ضلعی طراحی شده است. این کاخ دارای تالارهای بزرگ و اتاق‌های متعدد با تزئینات زیبا و گچ بری‌های هنرمندانه مزین شده و دیوارهای آن با نقاشی‌های مینیاتوری و کاشی کاری‌های نفیس آذین شده است.
ویژگی‌های کاخ چهلستون
تالار اصلی
تالار اصلی کاخ، فضایی بزرگ و با شکوه است که با نقاشی‌های دیواری زیبا و آینه کاری‌های هنرمندانه تزئین شده است.
این تالار برای برگزاری مراسم‌های رسمی و پذیرایی از مهمانان ویژه مورد استفاده قرار می‌گرفت.
نقاشی‌های دیواری:
دیوارهای کاخ با نقاشی‌های دیواری منحصر به فردی که صحنه‌های شکار، مجالس بزم و زندگی روزمره درباریان را به تصویر می کشد، مزین شده‌اند، این نقاشی ها نمایانگر سبک هنری دوره صفوی و توجه به جزئیات و زیبایی شناسی در آن دوره هستند.
محوطه باغ: کاخ چهلستون در میان باغی زیبا قرار گرفته که این باغ خود بخشی از مجموعه بزرگتر باغ شاهی قزوین بوده است. باغ با طراحی هندسی و استفاده از عناصر طبیعی مانند: درختان و حوض های آب فضای دلپذیر را برای استراحت و تفریح شاهان و درباریان فراهم می‌کرده است.
وضعیت کنونی:
امروزه کاخ چهلستون قزوین به عنوان موزه‌ی خوشنویسی مورد استفاده قرار می گیرد و بسیاری از آثار خوشنویسی ارزشمند در آن به نمایش گذاشته شده است. این کاخ همچنان یکی از مقاصد گردشگری مهم قزوین می‌باشد و بازدید کنندگان بسیاری را به خود جذب می کند. کاخ چهلستون قزوین با تاریخچه ای غنی و معماری بی‌نظیر، یکی از جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی ایران است که هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود می کشاند و نمادی از شکوه و عظمت دوره صفوی در ایران محسوب می شود.
حمام قجر
حمام قجر یکی از آثار مهم شهر قزوین در ایران است که به دوره صفویان باز می‌گردد. این حمام در زمان شاه عباس دوم صفوی و به دست یکی از سرداران او به نام امیر گماشته قاجار ساخته شده و به همین دلیل نام "قجر" به آن اطلاق شده است.
ویژگی معماری
حمام قجر دارای معماری بسیار زیبا و منحصر به فردی است که از دو بخش اصلی حمام سرد و گرم تشکیل شده است.
این حمام همچنین شامل بخش های مختلفی هچون رختکن، میان در، گرم خانه و خزینه است.
ورودی و سرا: بخش ورودی حمام دارای طراحی زیبا و کاشی کاری‌های چشم نواز است.
میان در: فضای کوچکی که بین رختکن و گرم خانه قرار دارد و به عنوان فضای انتقالی عمل می‌کند.
گرم خانه: بخش اصلی حمام که برای شست شو استحمام استفاده می‌شود.
تزئینات: این حمام دارای تزئینات گچبری، کاشی کاری ونقاشی‌های دیواری زیبا است. همچنین در برخی نقاط ازاین حمام، سنگ مرمرین زیبا به کار رفته که زیبایی آن را دو چندان کرده است.
سرای سعدالسلطنه
سرای سعدالسلطنه یکی از مهم ترین و بزرگترین کاروانسراهای شهری ایران است که در قلب شهر قزوین واقع شده است. این سرا در دوران قاجار و به دستور سعدالسلطنه، حاکم وقت قزوین ساخته شد. این گوهر درخشان در قلب شهر قزوین، چون نگینی درخشان بر انگشتری تاریخ و فرهنگ ایران می درخشد. هر گام که در این سرا بر می‌دارید، صدای زمزمه ی هزاران تاجر و بازرگانان را می شنوی که در گذر زمان، اینجا به معامله و داد ستد مشغول بودند. سرای سعد السلطنه نه تنها یک کاروانسراست، بلکه یک شهر کوچک در دل یک شهر بزرگ است.
ویژگی‌های معماری
سرای سعدالسلطنه دارای معماری بی نظیر و طراحی جذابی است که شامل بخش مختلفی می شود:
ورودی ها: این سرا چندین ورودی اصلی دارد که هر یک به یکی از بخش‌های مختلف سرا دسترسی دارند که ورودی اصلی آن از خیابان امام خمینی است.
حیاط های مرکزی:این سرا دارای چندین حیاط بزرگ و کوچک است که هرکدام کاربرد خاصی داشته اند. بزرگترین این حیاط ها، حیاط مرکزی است که به نام حیاط سعد السلطنه شناخته می شود.
ایوان‌ها و شاه نشین‌ها: ایوان‌های بزرگ و شاه‌نشین‌هایی که در اطراف حیاط قرار دارند، مکان‌هایی برای استراحت و ملاقات‌های تجاری بوده‌اند.
بازارچه و تیمچه‌ها: سرا دارای بازارچه هاو تیمچه‌هایی است که محلی برای تجارت و کسب کار بوده‌اند و هر کدام از این تیمچه ها به صنف خاصی تعلق داشته اند.
حمام و مسجد: سرا شامل یک حمام سنتی و یک مسجد کوچک نیز هست که نشان از توجه به نیازهای مختلف مسافران و
بازرگانان را دارد.
تزئینات: معماری سرای سعد السلطنه با آجر کاری‌ها، کاشی کاری‌های زیبا و گچبری‌های نفیس تزئین شده است. سقف‌های گنبدی و نیمه گنبدی سرا نیز از ویژگی‌های بارز آن است که با استفاده از کاشی فیرزوه‌ای و نقش‌های هندسی مزین شده است.
اهمیت تاریخی: سرای سعدالسطنه نه تنها به عنوان یک مرکز تجاری مهم در دوره قاجار شناخته می‌شد، بلکه به عنوان یک نمونه برجسته از معماری ایرانی و اسلامی اهمیت دارد. این سرا با حفظ کاربردهای سنتی خود، همچنان به عنوان نمادی از تاریخ و فرهنگ غنی ایران می‌درخشد.
حسینیه امینی‌ها
حسینیه امینی‌ها یکی از بناهای تاریخی و مذهبی مهم شهر قزوین است که به دوران قاجار باز می گردد. این حسینیه به واسطه معماری زیبای و منحصر به فردش و همچنین تاریخچه فرهنگی و مذهبی‌ای که دارد از اهمیت ویژهای برخوردار است.
حسینیه امینی‌ها در دوران قاجار و به دستور خاندان امینیی‌ها یکی از خاندان‌های ثروتمند و سرشناس قزوین، ساخته شده است. این بنا در اصل برای برگزاری مراسم های مذهبی و به ویژه مراسم عزاداری محرم ساخته شده و به تدریج به یک مرکز مهم مذهبی و فرهنگی تبدیل شده است.
حسینیه امینی ها دارای معماری با شکوه و زیبایی است که شامل:
ورودی ها و سردر: ورودی حسینیه دارای سردری با تزئینات و گچبری و کاشی کاری‌های زیباست که نشان دهنده هنر معماری قاجار است.
صحن اصلی: صحن حسینیه فضایی باز و بزرگ است که برای برگزاری مراسم های مذهبی مورد استفاده قرار می‌گرد. این صحن با سنگ فرش‌های زیبا و حوضی در مرکز، جذابیت خاصی دارد.
تالار و اتاق‌ها: حسینیه دارای چندین تالار و اتاق است که هر کدام با هنرهای دستی مختلفی مانند نقاشی دیواری، گچبری و آینه کاری تزئین شده‌اند .
کلیسا کانتور
کلیسا کانتور، که به نام های کلیسای" برج ناقوس" یا " کانتور" نیز شناخته می‌شود. یکی از بناهای تاریخی و دیدنی شهر قزوین است. این کلیسا در دوران قاجار و توسط مهندسان روسی ساخته شده و از اهمیت تاریخی و فرهنگی ویژهای برخوردار است.
نمای خارجی کلیسا دارای تزئینات آجری و پنجره‌های قوسی شکل است که با شیشه های رنگی مزین شده‌اند. این تزئینات با دقت و ظرافت خاصی اجرا شده‌اند که به بنا زیبایی و جذابیت خاصی بخشیده‌اند.
دروازه درب کوشک
دروازه درب کوشک یکی از دروازه‌های تاریخی و مهم شهر قزوین است که به دوران صفویه باز می گردد. این دروازه به عنوان یکی از ورودیه های اصلی شهر و بخشی از ساختار دفاعی و شهری قدیمی قزوین، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
دروازه درب کوشک در دوران شاه طهماسب صفوی، زمانی که قزوین به عنوان پایتخت ایران انتخاب شد، ساخته شد. این دروازه یکی از هشت دروازه اصلی شهر قزوین بوده و به عنوان ورودی شمال غربی شهر عمل می‌کرده است. نام این دروازه برگرفته از باغ ها و کوشک هایی است که درآن منطقه وجود داشته است.
سردرعالی قاپو
با شنیدن اسم عالی قاپوعمدتاٌ، بنا عالی قاپو در اصفهان در ذهنتان تداعی می‌شود، گرچه با رفتن به عالی قاپو اصفهان میتوان ساعت ها راجب به آن صحبت کرد. بنای زیبا و چشمگیر سردرعالی قاپو قزوین به دلیل قرارگرفتن در قسمت ورودی شهر جذابیت دو چندان در شهر ایجاد کرده است. که هر مسافری در بدو ورود به آن کاملا به صلابت آن پی می‌برد.
سر در عالی قاپو در زمان شاه طهماسب ساخته شده و در دوره ناصرالدین شاه به مرمت رسیده است. یکی از زیبایی‌های منحصر به فرد عالی قاپو تصویر کتیبه‌ای است که با خط ثلث علی رضا عباسی یکی از بزرگترین خوشنویسان عصر صفوی به چشم می‌خورد و در قسمت بالا سردرعالی قاپو قرار گرفته است.
این بنا با معماری و زیبا و تزیینات سردر که شامل کاشی کاری‌های رنگارنگ، نقاشی‌های دیواری و منقرس کاری‌های هنرمندانه است.
ساختمان سردر عالی قاپو به شکل ایوانی با سقف چوبی ساخته شده و در بالای آن یک نقاره خانه وجود دارد که در گذشته برای اجرای موسیقی و اعلام وقایع مهم استفاده می‌شده است.
سخن آخر
سفر با قطار به قزوین، تجربه‌ای است از دل تاریخ و طبیعت که باهر لحظه از این سفر، روح انسان را تازه می‌کند.
قطار که به آرامی از ایستگاه حرکت می‌کند، صدای ملایم چرخ‌ها بر روی ریل‌ها، موسیقی دلنشینی می‌سازد که ذهن را به سفری دور و دراز می‌برد.
قطار که آرام در ایستگاه قزوین متوقف می‌شود، درب‌ها به روی شهری باز می‌شود که هر گوشه‌اش لبریز از تاریخ و هنر است.
قدم گذاشتن به خیابان‌های قزوین، همچون عبور از دل زمان است. سردر عالی قاپو با شکوه و جلال خود، خوشامد گویی است که از گذشته‌های دور به یادگار مانده.
در این سفر با قطار، هر لحظه ای که به شهر قزوین قدم می‌گذاری، با آغوشی باز تو را در بر می گیرد.
سفر با قطار به قزوین، نه فقط یک سفر فیزیکی، بلکه سفری است به دل تاریخ و فرهنگ غنی ایران؛ سفری که خاطره‌ای شیرین و ماندگار را در ذهن هر مسافری حک می‌کند.
آژانس گردشگری مهرگل سیر به عنوان اولین سامانه رزرو تورهای ریلی، با انتخاب بهترین نوع قطار، سفری مطلوب را برای شما به ارمغان می آورد، همچنان با ارائه خدماتی با کیفیت و راهنمای رسمی میراث فرهنگی، تور یک روزه را در شهر قزوین تجربه خواهید کرد.
ثبت نام در تور یک روزه قزوین با قطار
